Bemor o‘zini qiziqarli deb hisoblamaydi: sabablari, alomatlari va davolash

Bemor o‘zini qiziqarli deb hisoblamaydi nima?

Bemor o‘zini qiziqarli deb hisoblamaslik, psixologik va emotsional holatning ko‘rsatkichi bo‘lishi mumkin. Bu holat, odatda, past o‘z-o‘zini baholash, o‘ziga ishonchsizlik yoki depressiv holatlarda uchraydi. Bemor o‘zining jozibadorligini yoki boshqalarga qiziqish uyg‘otish qobiliyatini yo‘qotganini his qilish mumkin. Bu holat odamning o‘zini ijtimoiy aloqalardan va boshqalardan ajratib qo‘yishi, hatto o‘zini qamrab olish hissi bilan ham bog‘liq bo‘lishi mumkin.

Bemor o‘zini qiziqarli deb hisoblamaslikning sabablari

• Depressiya. Depressiya yoki past kayfiyat o‘zini qiziqarli deb hisoblamaslikka olib kelishi mumkin. Depressiya vaqtida odam o‘zini hayotdan bezgan va boshqalarga foyda keltira olmaydigan his qiladi.
• Past o‘z-o‘zini baholash. O‘zini past baholash va o‘ziga ishonchsizlik hissi, odamni o‘zini qiziqarli va foydali deb hisoblamaslikka olib kelishi mumkin. Bunday holatda odamning o‘zini qabul qilish qiyinlashadi.
• Ijtimoiy izolyatsiya. Agar odam ijtimoiy aloqalardan ajralib qolsa, o‘zini boshqalarga nisbatan kamroq qiziqarli his qilishi mumkin. Yolg‘izlik va ijtimoiy izolyatsiya o‘z-o‘zini baholashni pasaytirishi mumkin.
• O‘tkir stress yoki travma. Yirik shaxsiy yoki ijtimoiy muammolar, masalan, ayrilish, yo‘qotish yoki stressli vaziyatlar o‘zini qiziqarli deb hisoblamaslikka olib kelishi mumkin. Odam o‘zini qadrsiz yoki boshqalarga foydasiz deb hisoblashni boshlaydi.
• Oila yoki jamiyatdagi kutishlar. Boshqalar tomonidan belgilangan kutishlar va taqazolar odamni o‘zini qiziqarli deb his qilmaslikka olib kelishi mumkin. Agar odam o‘zining jamiyatdagi rolini yoki o‘zini qanday baholanishini his qilmasa, bu o‘ziga ishonchsizlikka sabab bo‘lishi mumkin.

Alomatlar

• O‘zini past baholash. Odam o‘zining ijtimoiy yoki shaxsiy qobiliyatlarini past baholaydi, o‘zini boshqalarga foydali bo‘lmasligini his qiladi.
• Hayotga qiziqishning kamayishi. O‘zini qiziqarli deb hisoblamaslik, odamni ijtimoiy va jismoniy faoliyatlardan chetlashishga olib kelishi mumkin. Bu holat hamda energiya yo‘qotilishi kuzatiladi.
• Ijtimoiy izolyatsiya. Bemor o‘zini ijtimoiy guruhda qiziqarli deb hisoblamasa, u boshqalardan ajralib qolishi va ijtimoiy aloqalardan voz kechishi mumkin.
• Kam motivatsiya. Bemor o‘zini qiziqarli his qilmaslik tufayli ko‘plab faoliyatlarga motivatsiya yo‘qotishi mumkin, bu esa ish, o‘qish yoki kundalik vazifalarga qarshi noqulaylikni keltirib chiqaradi.
• O‘ziga bo‘lgan ishonchning yo‘qolishi. Odam o‘ziga ishonchsizlik va o‘zini tanqid qilishga moyil bo‘ladi, bu esa psixologik muammolarga olib kelishi mumkin.

Davolash usullari

• Psixoterapiya. Psixologik maslahatlar, ayniqsa kognitiv-behavioral terapiya (CBT), o‘zini qiziqarli deb hisoblamaslikni davolashda yordam berishi mumkin. Bu terapiya yordamida odamning fikrlarini va his-tuyg‘ularini o‘zgartirishga harakat qilinadi.
• Gormonal terapiya. Agar o‘zini qiziqarli deb hisoblamaslik gormonal o‘zgarishlar yoki depressiya natijasida yuzaga kelgan bo‘lsa, gormonal terapiya yoki antidepressantlar tavsiya etilishi mumkin.
• Ijtimoiy aloqalarni mustahkamlash. Ijtimoiy qo‘llab-quvvatlash, ya’ni do‘stlar va oila bilan vaqt o‘tkazish, odamning o‘zini qiziqarli deb hisoblashiga yordam berishi mumkin. Jamiyatga qoshilish va yangi faoliyatlarni boshlash odamni o‘zini yaxshiroq his qilishga yordam beradi.
• O‘z-o‘zini qadrlashni rivojlantirish. O‘z-o‘zini qadrlashni oshirish uchun o‘ziga bo‘lgan ishonchni qayta tiklashga yordam beruvchi mashqlar va faoliyatlar amalga oshirilishi mumkin, masalan, meditatsiya yoki tasavvur qilish.
• Jismoniy faoliyat. Jismoniy mashqlar va sport faoliyatlari, odamni yaxshiroq his qilishga yordam beradi va o‘zini qiziqarli deb hisoblashni rag‘batlantirishi mumkin.