Yirik ko‘zlar: sabablari, alomatlari va davolash

Yirik ko‘zlar nima?

Yirik ko‘zlar, ba’zida "makroftalm" deb ataladigan holat, ko‘zning o‘lchamining odatdagidan kattaroq bo‘lishi bilan xarakterlanadi. Bu holatning sabablari turlicha bo‘lishi mumkin, va u ba’zida genetik omillar, kasalliklar yoki rivojlanish muammolari bilan bog‘liq bo‘ladi. Yirik ko‘zlar ko‘pincha odamning tashqi ko‘rinishini o‘zgartiradi va ba’zida boshqa sog‘liq muammolarini ham yuzaga keltirishi mumkin.

Yirik ko‘zlar paydo bo‘lishining sabablari

• Gipertiroidizm (Graves kasalligi). Bu kasallikda tiroid bezining haddan tashqari faoliyati tufayli ko‘zlar kattalashadi. Ko‘zlar ko‘pincha yiriklashib, ajralib turadi, bu holat "exophthalmos" deb ataladi.
• Genetik omillar. Ba’zi odamlar genetik sabablarga ko‘ra tabiiy ravishda yirik ko‘zlarga ega bo‘lishi mumkin. Bunday holatlar asosan oilaviy bo‘lib, meros qilib o‘tadi.
• Sinaptik yoki yuqumli kasalliklar. Ko‘zlarda yallig‘lanish yoki infektsiyalar, masalan, konjunktivit yoki blefarit, ko‘zning shishishiga va kattalashishiga olib kelishi mumkin.
• Oftalmik jarohatlar. Ko‘zga qilingan jarohatlar ham ko‘zning kattalashishiga olib kelishi mumkin, bu esa ko‘zning tuzilishini o‘zgartiradi.
• Ko‘zning noto‘g‘ri rivojlanishi. Ba’zida ko‘zlar tug‘ma ravishda kattalashgan bo‘lishi mumkin, bu holat ko‘pincha genetika va embrional rivojlanish muammolari bilan bog‘liq bo‘ladi.

Alomatlar

• Ko‘zlarning kattalashishi. Yirik ko‘zlar eng yaqqol alomat bo‘lib, ular normal o‘lchamdan ancha katta bo‘ladi. Bunda ko‘zlar ajralib turadi va odatda ajinlar va qiyshaygan qarashlar ko‘rinadi.
• Ko‘zlarni qattiq ochish. Yirik ko‘zlar ko‘pincha ko‘zlarning qattiq ochilishiga olib keladi, bu esa qurish, qichishish yoki yosh to‘kilishiga sabab bo‘lishi mumkin.
• Quruqlik yoki noqulaylik. Ko‘zlar kattalashgani sababli, ko‘plab bemorlar ko‘zlarida qurish va noqulaylikni his qilishadi. Bu holat ko‘zning normal funktsiyasiga ta’sir qilishi mumkin.
• Ko‘rish qobiliyatining o‘zgarishi. Ba’zan yirik ko‘zlar bilan birga ko‘rish muammolari ham paydo bo‘lishi mumkin. Bunga ko‘zning tuzilishi yoki pozitsiyasidagi o‘zgarishlar sabab bo‘lishi mumkin.

Davolash usullari

• Gipertiroidizmni davolash. Agar yirik ko‘zlar gipertiroidizm yoki Graves kasalligi tufayli yuzaga kelgan bo‘lsa, bu holatni davolash uchun tiroidni normal holatga keltiradigan dorilar yoki davolash usullari qo‘llaniladi.
• Jirrohiya. Ba’zi holatlarda, ko‘zlarning kattalashishini kamaytirish yoki ular bilan bog‘liq muammolarni hal qilish uchun jarrohlik aralashuvi zarur bo‘lishi mumkin. Bu jarrohlik ko‘zning tuzilishini yaxshilashga qaratilgan bo‘ladi.
• Antibiotiklar yoki yallig‘lanishga qarshi dorilar. Agar ko‘zlarning kattalashishi infektsiya yoki yallig‘lanishdan kelib chiqqan bo‘lsa, antibiotiklar yoki yallig‘lanishga qarshi dorilar yordamida davolash mumkin.
• Ko‘zlarni namlash. Ko‘zning qurishiga va noqulaylikka qarshi maxsus ko‘z tomchilaridan foydalanish tavsiya etiladi. Bu preparatlar ko‘zlarni namlash va ularning normal ishlashini ta’minlashga yordam beradi.
• Psixologik yordam. Yirik ko‘zlar ba’zan insonning tashqi ko‘rinishiga ta’sir qilishi mumkin, shuning uchun psixologik yordam yoki terapiya yordamida bemorning o‘zini qabul qilishiga yordam berish zarur bo‘lishi mumkin.