Reformatorlik bredi: sabablari, alomatlari va davolash

Reformatorlik bredi nima?

Reformatorlik bredi, odamning o‘zini yoki boshqalarni jamiyatda katta o‘zgarishlar kiritishda, inqilobiy yangiliklar yaratishda yoki dunyoni yaxshilashda muvaffaqiyatli deb hisoblash holatidir. Bunday fikrlar, odatda, haqiqatga to‘g‘ri kelmaydi va odamni o‘zining g‘oyalarini kuch bilan amalga oshirishga undaydi. Bu holat, odatda, ruhiy kasallik, ayniqsa, shizofreniya yoki psixoz bilan bog‘liq bo‘lib, odamni realistik yondashuvlar o‘rniga o‘zining noaniq va ortiqcha ishtiyoqi bilan yashashga majbur qiladi.

Reformatorlik bredi sabablari

• Psixoz va shizofreniya. Shizofreniya kabi ruhiy kasalliklar odamni realistik yondashuvlardan chetlashishga va o‘zining reformatorlik g‘oyalarini amalga oshirishga undashi mumkin.
• G‘ayrioddiy ambitsiyalar. Ba’zi odamlar o‘zlarini dunyo miqyosida katta o‘zgarishlarni kiritishga tayyor deb his qilishadi, bu esa ularni o‘z g‘oyalarini amalga oshirishga undaydi.
• O‘ziga ishonchning ortishi. O‘z-o‘zini haddan tashqari yuqori baholash va jamiyatni o‘zgartirishga bo‘lgan haddan tashqari ishtiyoq odamni bunday fikrlarni o‘ylashga majbur qiladi.
• Ruhiy muammolar va stress. O‘tgan davrdagi stress yoki ruhiy muammolar odamni o‘zini reformator sifatida tasavvur qilishga undashi mumkin, bu esa noaniq va g‘ayrioddiy fikrlarni shakllantiradi.
• Madaniy va tarixiy ta’sirlar. Ba’zi odamlar tarixiy shaxslar va ularning muvaffaqiyatli islohotlarini ko‘rib, o‘zlarining shunga o‘xshash o‘zgarishlarni amalga oshirishga qodir ekanliklarini o‘ylashadi.

Alomatlar

• Jamiyatni o‘zgartirishga bo‘lgan g‘ayrioddiy ishtiyoq. Odam doimiy ravishda o‘z g‘oyalarini amalga oshirishga harakat qiladi, hatto ular realistik yoki amaliy bo‘lmasa ham.
• O‘zining ahamiyatini haddan tashqari baholash. Odam o‘zini dunyoqarashini o‘zgartirishga qodir deb hisoblaydi va boshqalar tomonidan tan olinishi kerakligini o‘ylaydi.
• Reallikdan chetlashish. Odam o‘zining noaniq va fantastik g‘oyalarini haqiqiy dunyoga qaratib, ular bilan yashaydi, bu esa boshqalarga zarar etkazishi mumkin.
• Yangi ijtimoiy tizimlar yaratishga bo‘lgan ortiqcha ishonch. Odam yangi tizimlarni yaratish va amalga oshirishga bo‘lgan ishonchida haddan tashqari qat’iy bo‘ladi va o‘zining g‘oyalarini doimo yangilab borishga harakat qiladi.

Davolash usullari

• Psixoterapiya. Kognitiv-behavioral terapiya (CBT) yordamida odamning g‘ayrioddiy fikrlarini o‘zgartirish va realistik nuqtai nazarni shakllantirish mumkin.
• Farmakoterapiya. Antipsixotik dorilar yordamida odamning g‘oyalarini nazorat qilish va ularning psixologik holatini barqarorlashtirish mumkin.
• Stressni kamaytirish. Meditatsiya, relaksatsiya va nafas olish texnikalari orqali odamning stressini kamaytirish va fikrlarining ta’sirini pasaytirish mumkin.
• Gruppaviy terapiya. Boshqalar bilan o‘z tajribalarini baham ko‘rish va o‘z g‘oyalarini boshqalarga tushuntirish orqali odam realistik yondashuvni o‘rganishi mumkin.
• Psixologik qo‘llab-quvvatlash. Oila a’zolari va yaqinlar tomonidan berilgan qo‘llab-quvvatlash, odamga o‘z g‘oyalarini tahlil qilishda yordam beradi va reallikni tushunishga yordam beradi.